ΓΚΡΕΚΑΝΙΚΑ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

  Τα κατωιταλιώτικα δεν ανήκουν σε καμία διαλεκτική ομάδα του Ελλαδικού χώρου καθώς παρουσιάζουν μοναδικά χαρακτηριστικά με κορυφαίο το γεγονός πως έχουν διατηρήσει δωρικές λέξεις οι οποίες δεν εμφανίζονται σε καμία από τις νεοελληνικές διαλέκτους. Επίσης σημαντική επιρροή στην διαμόρφωση της γλώσσας αυτής έχει ασκήσει η ιταλική γλώσσα τόσο στην μορφολογία και το συντακτικό, όσο και στο λεξιλόγιό της στο οποίο κυριαρχεί η παντελής απουσία σλαβικών λέξεων.

Τα κατωιταλιώτικα χωρίζονται σε δύο ομάδες:

1.  τα γκρεκάνικα της Απουλίας αλλιώς γνωστά ως γκρεκοσαλεντινίκα τα οποία χρησιμοποιούνται από μόλις δύο χιλιάδες άτομα και

2.  Τα γκρεκάνικα της Καλαβρίας όπου μιλιούνται από περίπου τριάντα χιλιάδες άτομα.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ

Τα πιο αξιοσημείωτα γνωρίσματα της κατωιταλιώτικης διαλέκτου αποτελούν:

1.     Η μετατροπή του συμφώνου “κ” σε “τς”

2.     Η μετατροπή του “θ” σε “τ”

3.     Η υιοθέτηση δωρικών λέξεων

4.     Η αποβολή του “τ” στην αρχή των άρθρων καθώς και

5.     Η σίγηση του τελικού “ς”

ΜΟΥΣΙΚΗ

   Ο λαϊκός πολιτισμός των Γκρεκάνων είναι πλούσιος και πολλά τραγούδια τραγουδιούνται στα γκρεκάνικα. Στην γλώσσα αυτή έχουν τραγουδήσει και διάφοροι Έλληνες τραγουδιστές, μεταξύ των οποίων είναι και η Χάρις Αλεξίου.

               Ενδεικτικό γραπτό απόσπασμα τραγουδιού στα γκρεκάνικα.

Ο κλάμμα η γυναίκα ου εμιγκράντου (άντρα μου πάει)

Τέλω να μπριατσεφτώ να μη πενσέφσω
να κλάφσω σε να τζελάσω τέλω
αρτε βράι. Μα μάλι' αράτζια έβο
ε' να κανταλίσω στο φέγγο ε' να
φωνάσω ο άντρα μου πάει.
άντρα μου πάει-άντρα μου πάει.

Τσ'ε οι αντρώποι στε
μας πάνε στε ταράσσουνε ντ'άρτει
καλοί ους τωρούμε του σ'ένα
χρόνου.΄Ετου ε τζωή μα ε τουυ,ε τζωή
Κριστέ μου;Μα πα τσαι στη
Τζερμάνια κλαίοντα μα πόνο.
Κλαίοντα μα πόνο-Κλαίοντα μα πόνο.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Θέλω να μεθύσω για να μη σκέφτομαι
να κλάψω και να γελάσω θέλω τούτο το βράδυ
με πολλή οργή να τραγουδήσω
στο φεγγάρι να φωνάξω:..o άντρας μου πάει

o άντρας μου πάει o άντρας μου πάει
Οι άντρες μας πάνε,φεύγουν
Αν πάνε όλα καλά, θα ιδωθούμε σ' ένα χρόνο.
Αυτή είναι η ζωή μας Χριστέ μου;
Πάνε στη Γερμανία με κλάμα και πόνο.
με κλάμα και πόνο! με κλάμα και πόνο.

ΠΗΓΕΣ: autochthonesellhnes.blogspot, glossesweb.com